صمغ فارسی قادر به تشکیل ژل واقعی نبوده و در غلظتهای کم (کمتر از ۵ درصد) به یک بخش نامحلول کدر و خمیری شکل (ژل ضعیف) و همچنین یک بخش محلول و شفاف تقسیم میشود. شاید بتوان گفت در غلظتهای کم مقداری از آب مورد استفاده به وسیلهی صمغ جذب شده و مابقی آن به صورت فاز محلول شفاف ظاهر میشود. در حالیکه در غلظتهای بالاتر (بیشتر از ۵ درصد) مقدار آب جذب شده توسط صمغ بیشتر بوده و شبکه ایجاد شده نیز حجیمتر است. به طوریکه مابقی آب را نیز در خود حبس کرده و دیگر فاز محلول مشاهده نمیشود. ولی با اعمال نیروی سانتریفیوژ به علت ضعیف بودن ساختار شبکه، فاز محلول از نامحلول جدا شده و قابل جداسازی است. در غلظت های خیلی زیاد (بیشتر از ۱۰ درصد) احتمالا به علت کم شدن سهم آب در مخلوط و افزایش آب جذب شده توسط صمغ، شبکه محکم و پایداری ایجاد میگردد که در این حالت حتی با اعمال نیروی سانتریفیوژ هم فاز محلول قابل جداسازی نیست و فقط یک توده ژلی ضعیف مشاهده می گردد (عباسی و همکاران، ۱۳۹۰).
۲-۸- مروری بر تحقیقات انجام شده در زمینه ارزیابی بقاء باکتریهای پروبیوتیک ریزپوشینه شده طی نگهداری در ماست
ماست یکی از بهترین حاملهای غذایی برای پروبیوتیکهای ریزپوشانی شده است. کاهش pH بعد از تخمیر، تولید اسید در ماست طی انبارداری و نگهداری در دمای یخچال باعث مرگ اکثر سلولهای پروبیوتیک میشود (لاوروس و همکاران، ۲۰۰۱). ریزپوشانی و افزودن پریبیوتیک به فراوردههای پروبیوتیکی میزان بقاء پروبیوتیکها را در شرایط اسیدی فراوردههای تخمیری نظیر ماست افزایش میدهد.
پرووست[۳۷] همکاران (۱۹۸۵) گزارش کردند که روش تولید مداوم ماست با بهره گرفتن از کشتهای آغازگر ریزپوشانی شده از روش سنتی و غیرمداوم پیچیدهتر است ولی مزایای زیادی دارد. پیکوت و لاکرا[۳۸] (۲۰۰۴) گزارش کردند که ریزپوشانی باکتریهای پروبیوتیک در ریزپوشینههایی از جنس پروتئینهای آب پنیر پایداری سلولها را در ماستهای قالبی و همزده طی دوره انبارمانی افزایش می دهد. اودت[۳۹] و همکاران (۱۹۸۸) از استرپتوکوکوس ترموفیلوس و لاکتوباسیلوس دلبروکی زیرگونه بولگاریکوس ریزپوشانیشده در تهیه ماست استفاده کردند و گزارش کردند که میزان بقاء این باکتری در طول مراحل ریزپوشانی و مراحل بعدی افزایش یافت. گودوارد (۲۰۰۲) همین مساله و نتایج مشابه را گزارش کرد. آدهیکاری[۴۰] و همکاران (۲۰۰۰) تفاوت قابل توجهی را میان شمارش سلولهای زنده ریزپوشانی شده بیفیدوباکتریوم لانگوم نسبت به سلولهای آزاد در ماست قالبی طی نگهداری به مدت ۳۰ روز مشاهده کردند. برینکس و ایوب (۲۰۱۱) گزارش کردند که کاهش میزان بقاء سلولهای ریزپوشانی شده در ریزپوشینههای پوششدهی شده با کیتوزان در بستر ماست ۵۵/۰ سیکل لگاریتمی بود.
ریزپوشانی با محدود کردن اکسیژن در محیط باعث میشود سویههای حساس به اکسیژن پایداری بیشتری به دست آورند و همچنین از سلولهای پروبیوتیک در برابر محیط اسیدی ماست محافظت میکند. از سوی دیگر ریزپوشانی باعث میشود باکتریهای پروبیوتیک روی فرایند تخمیر باکتریهای آغازگر ماست تاثیری نداشته باشند(زویدام و همکاران، ۲۰۱۰).
۲-۹- مروری بر تحقیقات انجام شده در زمینه ارزیابی میزان بقاء باکتریهای پروبیوتیک ریزپوشانی شده نسبت به شرایط شبیهسازی شده گوارشی
اگرچه تحقیقات زیادی در جهت افزایش میزان بقاء پروبیوتیکها در فراوردههای غذایی انجام شده است، اما پایداری آنها در معرض سیستم گوارشی چندان مورد توجه قرار نگرفته است. باکتریهای پروبیوتیک مصرف شده در بدن میزبان به ترتیب با تنشهای مرگآور ناشی از آنزیم لیزوزیم در دهان، اسیدکلریدریک و آنزیم پپسین در شیرهی معده، نمکها و اسیدهای صفراوی و آنزیم پانکراتین در روده کوچک، روبرو میشوند. ارزیابی مقاومت در برابر تنشهای مذکور یکی از معیارهای مهم در انتخاب سویههای پروبیوتیکی است (سودینی و همکاران، ۲۰۰۵).
به دلیل متغیر بودن غلظت ترکیبات بازدارنده و مدت زمان اثر هر یک از تنشهای گوارشی در افراد مختلف و حتی در یک فرد، تفاوتهای زیادی در روش های گزارش شده برای ارزیابی پایداری باکتریهای پروبیوتیک در شرایط گوارشی مشاهده میشود. از سوی دیگر، نحوهی انتقال باکتری پروبیوتیک به بدن میزبان نیز در کاهش تنشهای گوارشی موثر است. نتایج تحقیقات همچنین نشان داده است که بستر غذا و ترکیب آن نقش موثری در افزایش پایداری پروبیوتیک در معده دارد (اسمیدروس و همکاران، ۱۹۷۲). به عنوان مثال حضور قندهای قابل احیا مثل گلوکز، در محیط اسیدی به حفظ میزان بقاء برخی از گونه های لاکتوباسیلوس کمک میکند. علاوه بر این باکتریهای لاکتیکی تولیدکننده اگزوپلیساکارید به طور طبیعی از پروبیوتیکها در محیط آنتاگونیستی محافظت می کنند (روگوسا و همکاران، ۱۹۷۵). روشهایی که جهت ارزیابی مقاومت میکروارگانیسمهای پروبیوتیک به شرایط گوارشی تعیین شده است شامل استفاده از آب مقطر اسیدی شده با HCl، محیط کشت مایع و بافرها و استفاده از شیره معده تازه انسان میباشد. علاوه بر اینها، محققان یک روش برونزیست که به دقت مراحل عبور از معده را شبیهسازی میکند پیشنهاد کردهاند (چارتریز و همکاران، ۱۹۹۸).
چاندرامولی[۴۱] و همکاران (۲۰۰۴) گزارش کردند که تکنیک ریزپوشانی پایداری لاکتوباسیلوسها را در محیط اسیدی معده افزایش میدهد. اما کیلاساپاسی(۲۰۰۰) گزارش کرد که ریزپوشانی تاثیر چشمگیری در بهبود پایداری سلولهای پروبیوتیک در شرایط اسیدی و صفراوی شدید نداشت. نتایج تحقیقات برینکس و ایوب (۲۰۱۱) نشان داد که میزان بقاء سلولهای ریزپوشانیشده در محیطهای شبیهسازی شده گوارشی در مقایسه با محیط کنترل تفاوتی نکرد و این در حالی است که پایداری سلولهای آزاد و ریزپوشانیشده پروبیوتیک در محیط معده به شدت کاهش یافت. مارتونی[۴۲] و همکاران (۲۰۰۷) اعلام کردند که ریزپوشانی سبب افزایش پایداری باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم در محیط شبیهسازی شده گوارشی شد.
پیمنتل- گنزالس[۴۳] و همکاران (۲۰۰۹) با بررسی زنده ماندن لاکتوباسیلوس رامنوسوس در یک امولسیون دوگانه با بهره گرفتن از آب پنیر شیرین به عنوان امولسیفایر آبدوست، گزارش کردند که امولسیون دوگانه از لاکتوباسیلوس رامنوس در برابر شرایط شبیهسازی شده معده و روده محافظت می کند.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت که میزان بقاء باکتریهای پروبیوتیک ریزپوشینه شده با کاهش pH ماست یا شیره معده انسان کاهش پیدا نمیکند. این گزارشات نشان میدهند که ریزپوشانی میتواند برای حصول اطمینان از حفظ پایداری باکتریهای پروبیوتیک طی عبور از دستگاه گوارشی به ویژه معده و رسیدن به روده و رها شدن در آنجا و ایجاد اثرات سودمند و سلامتیبخش، سودمند باشد.
۲-۱۰- هدف از انجام پژوهش
تاکنون پژوهش و بررسیهای زیادی روی ریزپوشانی پروبیوتیکها انجام شده، و در اکثر این مطالعات از محصولات لبنی به عنوان حامل و از آلژینات به عنوان پوشش کپسول استفاده شده است و در پژوهشهای اندکی از روش امولسیون دوگانه برای عمل ریزپوشانی استفاده شده و در هیچکدام از آنها از صمغ فارسی به عنوان مادهی ریزپوشانی استفاده نشده است. در پژوهش حاضر از فرایند ریزپوشانی جهت حفظ تعداد لازم باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7 در ماست استفاده شد. از صمغ فارسی به عنوان مادهی اصلی پوششدهی استفاده شد. زندهمانی پروبیوتیکها طی زمان انبارداری و تغییرات pH و مقدار اسیدیته بر حسب اسید لاکتیک محصول اندازه گیری شد. علاوه بر این بعضی از خصوصیات رئولوژیکی محصول مثل گرانروی و سفتی بافت در طول دوره نگهداری مورد ارزیابی قرار گرفت و خصوصیات حسی محصول تولیدی هم توسط ارزیابها بررسی شد.
فصل سوم
مواد و روش ها
هدف از پژوهش حاضر تولید ریزپوشینههایی از جنس صمغ فارسی حاوی باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوسپلانتاروم A7 و سپس بررسی زندهمانی آن در بستر ماست و شرایط شبیهسازی شده گوارشی است. به منظور حفاظت از باکتری پروبیوتیک لاکتوباسیلوس پلانتاروم A7 در زمان نگهداری در ماست، در ابتدا باکتریها به روش امولسیون دوگانه آب در روغن در آب ریزپوشانی شدند و سپس در تهیهی ماست پروبیوتیک استفاده شدند و زندهمانی آنها بررسی شد.
۳-۱- معرفی تجهیزات، مواد و میکروارگانیسمهای مورد استفاده
۳-۱-۱- تجهیزات مورد استفاده
در زیر لیست تجهیزات و دستگاه های مورد استفاده آمده است.
| جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید. |
- اتوکلاو مدل ۱۲۱A ساخت شرکت ایران تولید.
- آون معمولی ساخت شرکت ولف[۴۴]انگلستان.
- انکوباتور CO2دار ساخت شرکت بایندر آلمان.
- انکوباتور معمولی ساخت شرکت ممرت آلمان.
- ترازوی آزمایشگاهی حساس.
- سانتریفیوژ یخچالدار ساخت شرکت سیگما آلمان.
- فریزر ˚C80- ساخت شرکت دایری[۴۵]، کره.
- میکروسکوپ مدل CH-2 ساخت شرکت الیمپوس ژاپن.
- انکوباتور شکردار.
- میکروسکوپ نوری بازتابی ساخت شرکت نیکون ژاپن.
- دستگاه شمارنده تعداد پرگنه ساخت ایران.
- سمپلر گیلسون[۴۶]ساخت شرکت فرانسه.
- pH متر- ترمومتر ساخت شرکت اوتک[۴۷]مالزی.
- ویسکومتر بروکفیلد[۴۸]مدل D-V-2-000 کشور انگلستان.
- سیستم اتوکجلدال شرکت تکاتور مدل ۱۰۳۰ ساخت کشور سوئد.
- دستگاه اندازه گیری خصوصیات بافت، اینستران[۴۹]مدل ۱۱۴۰ ساخت کشور انگلستان.
- کوره هاتسپوت، ساخت کشور انگلستان.
- سانتریفیوِژ مخصوص ژربر نووا سیفتی، ساخت کشور آلمان.
- هموژنایزرمدل Ika®t25 digital، ساخت کشور آلمان.
۳-۱-۲- مواد شیمیایی
الف- محیط کشتهای مورد استفاده
-de Man Rogosa Sharpe (MRS)
محیط کشت رایج اختصاصی برای لاکتوباسیلوسهاMRS است، که از شرکت مرک آلمان تهیه شد و به منظور نگهداری، غنیسازی و شمارش سلولهای باکتری لاکتوباسیلوس پلانتارومA7 مورد استفاده قرار گرفت. برای نگهداری باکتری برای مدت طولانی از گلیسرول (مرک، آلمان) و جهت تهیه محیط کشت جامد از آگار (مرک، آلمان) استفاده شد. مواد سازنده محیط کشت MRS مایع در جدول ۳-۱ آمده است. محیط کشت به صورت روزانه و تازه تهیه شده و بر اساس اطلاعات مندرج بر روی محصول، توسط اتوکلاو در دمای ۱۲۱ درجهی سانتیگراد و فشار ۲/۱ اتمسفر به مدت ۱۵ دقیقه استریل میشد.
جدول ۳-۱- اجزای سازندهی محیط کشت MRS مایع
فرم در حال بارگذاری ...