وبلاگ

۹-۱
۹۱-۱
۱

شکل ۲-۱ شبکه سبک سنج مدیریت
در حالت ۱-۱ فقط تا حدی که به عضویت فرد در سازمان خدشه وارد نشود، برای انجام کار تلاش می کند. در حالت ورزشی، چنین مربی ای سطح پایینی از رهبری را اعمال می کند، مهارت ها را در سطح پایین آموزش می دهد و به نیازهای ورزشکاران بی توجه است.
در حالت ۹-۱ کارها به گونه ای تنظیم می شوند که تا حد امکان، دخالت عواطف و روابط انسانی در کارایی سازمان کاهش یابد. در حالت ورزشی، چنین مربی ای بر روابط بسیار رسمی و انجام کارها تأکید دارد، توجه او به نیازهای ورزشکار و تفریح آنها کم است و ورزش حالت کار پیدا کرده است.
در حالت ۵-۵ سعی می شود از طریق ایجاد توازن بین حفظ روحیه کارکنان و انجام وظایف، بازدهی سازمان در حد مطلوبی تعیین گردد. در حالت ورزشی، چنین مربی ای به طور مساوی به نیازهای ورزشکاران و انجام گرفتن کارها به نحو مطلوب علاقمند است و یک حالت تعاون دو طرفه وجود دارد.
در حالت ۱-۹ نیازها و مسایل نیروی انسانی مورد توجه قرار می گیرد و برای ایجاد حسن رابطه تلاش می شود تا محیط دوستانه ای به وجود آید، ولی کارها با صبر و حوصله انجام می گیرند. در حالت ورزشی، چنین مربی ای به احتیاجات ورزشکاران، تفریح آنان و وجود جو دوستانه توجه دارد.
در حالت ۹-۹ جوی صمیمی و دوستانه و مبتنی بر اعتماد و احترام متقابل بین کارکنان به وجود می آید و در نتیجه، به دلیل معاونت و مشارکت صمیمانه ی افرادی متعهد، اهداف سازمانی در حد مطلوب تحقق می یابند. در حالت ورزشی، چنین مربی ای به دنبال انگیزه های درونی است، روابط متقابل مثبتی دارد و به دنبال پیشرفت عالی و تفریح کردن ورزشکاران در هنگام کار است (خبیری، ۱۳۷۲).
۲-۲-۳-۳ رهبری اقتضایی
توجه صرف به خصوصیات و ویژگی های رهبران و رفتار رهبری، برای توصیف فرایند رهبری کافی نیست، زیرا فرایند رهبری تحت تأثیر شرایط خاص و موقعیت ویژه ای که رهبر در آن قرار دارد، شکل می گیرد. به همین دلیل بحث ضرورت انطباق رفتار رهبر با شرایط مطرح می شود. برخی از صاحب نظران، رهبری را تابع ۳ عامل رهبر، پیرو و موقعیت می دانند؛ یعنی موفقیت رهبر، تابع میزان تناسب رفتار رهبر با توان و تمایل کارکنان و متغییر های تعیین کننده وضعیت است (رضائیان، ۱۳۸۱).
از دیدگاه مربیگری نظریه اقتضایی نشان می دهد که رهبری را می توان به صورت معادله زیر بیان نمود:
L=l.a.s
در این معادله رهبری با (L)[20] ، عملکرد سبک رهبری با (l)[21] ، ورزشکاران با (a)[22] و وضعیت یا موقعیت با (s)[23] نشان داده شده است. اگر هر کدام از این عوامل تغییر کند، در نتیجه ی کار تأثیر می گذارد.
نظریه ی اقتضایی رهبری، مقبولیت بیشتر و گسترده تری نسبت به سایر نظریه ها پیدا کرد. با این حال نظریه ی اقتضایی، اطلاعات محدودی در ارتباط با نحوه ی بهبود مدیریت و رهبری در حیطه ی مربیگری در اختیار می گذارد. این نظریه، اشاره می کند که اثربخشی مربیگری بهبود پیدا می کند اگر:
– مربی کوشش کند سبک خاص خود را در زمینه ی رهبری بشناسد.
– تفاوت های فردی را در ورزشکاران در نظر بگیرد.
– به اهمیت عوامل وضعی در زمینه تصمیم گیری توجه داشته باشد (کوزه چیان، ۱۳۸۰).

نظریه اقتضایی فیدلر

فیدلر در تلاش برای ارزیابی موفقیت رهبری، رابطه ی میان سبک رهبری و مطلوبیت وضعیت محیطی را مورد مطالعه قرار داد. به نظر وی مطلوبیت وضعیت با سه متغیر ذیل قابل تبیین است (خسروی زاده، ۱۳۷۵):
– رابطه رهبر و پیرو؛ احساس پیروان نسبت به رهبر، میزان اعتماد و اطمینان کارکنان به مدیر و درجه وفاداری آنان به او.
– ساختار وظیفه؛ میزان یکنواختی و تکراری بودن یا تنوع وظایف، میزان مشخص بودن یا وجود ابهام در وظایف.
– قدرت رهبر؛ میزان حمایت مافوق ها از مدیر، میزان قدرت تشویق و تنبیه مدیر.
به نظر فیدلر مؤثر بودن یک سبک، بستگی به موقعیت دارد. سبک مستبدانه ممکن است در برخی محیط ها (مثل ارتش) و موقعیت ها (مثلاً در طول یک بازی یا هدایت یک تمرین) بیشتر از محیط های دیگر کارگر افتد. گاهی اوقات، سبک رهبری مناسب، به سطح مهارت، سن و بلوغ اعضای تیم، همچنین به انتظارات آنها از رفتار رهبر بستگی دارد. نکته اصلی در الگوی فیدلر برقراری موقعیت مطلوب است. برقراری موقعیت مطلوب در محیط های ورزشی با سه متغیر زیر قابل تبیین است: