وبلاگ

۱-۴ اهداف تحقیق­­

 

۱_۴_۱ اهداف علمی تحقیق حاضر شامل موارد زیر است:

 

• • بررسی ارتباط عوامل اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار سهام با مازاد بازده سهام در بازار سرمایه ایران.

  

 

• بررسی ارتباط عامل نقدشوندگی اضافه شده با عوامل بازار و اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار سهام با مازاد بازده سهام در مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای(CAPM).

۱_۴_۲ اهداف کاربردی تحقیق حاضر شامل موارد زیر است:

 

• • • با در نظر گرفتن تئوری ذینفعان، احتمالاً نتایج این تحقیق می‌تواند برای کلیه ذینفعان بازار سرمایه از جمله سهام‌داران و سرمایه گذاران مفید فایده واقع شود و می‌تواند ایشان را در امر تصمیم گیری یاری رساند.

  

 

• • تصمیم گیرندگان بازار سرمایه، شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار، سازمان خصوصی، نهادها و انجمن های حسابداری و حسابرسی، تحلیلگران بازار سرمایه، صندوق های سرمایه-گذاری، سازمان بورس اوراق بهادار و سرمایه گذاران.

۱- ۵ فرضیه ­های تحقیق

 

فرضیه اول: بین عوامل اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به بازار سهام با مازاد بازده سهام در بازار سرمایه ایران رابطه معنادار وجود دارد.

 

فرضیه دوم: بین عامل مازاد بازده بازار و مازاد بازده سهام در بازار سرمایه ایران رابطه معنادار وجود دارد.

 

فرضیه سوم: بین عامل نقد شوندگی و مازاد بازده سهام در بازار سرمایه ایران رابطه معنادار وجود دارد.

 

۱-۶ روش تحقیق

 

انتخاب روش پژوهش بستگی به هدف ها و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارد. ‌بنابرین‏ هنگامی می‌توان ‌در مورد بررسی و انجام یک پژوهش تصمیم گرفت که ماهیت موضوع پژوهش، هدف ها و نیز وسعت و دامنه آن مشخص باشد. ‌بنابرین‏ لازم است روش پژوهش به طور واضح و آشکار تعریف و تعیین گردد تا با تشریح و بیان آن بتوان قلمرو اجرایی پژوهش را مشخص و محدود نمود. تحقیق حاضر از شاخه تحقیقات کاربردی است. همچنین لازم به ذکر است که از نظر قلمرو موضوعی، تحقیق حاضر طبق طبقه بندی صورت گرفته در ادبیات موجود از جمله تحقیقات اثباتی است که سعی در بیان وجود رابطه میان عوامل اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام، نقدشوندگی با مازاد بازده سهام دارد. در این تحقیق محاسبات مربوطه داده ها به صورت ماهانه انجام می‌گیرد.

 

۱-۷ نحوه جمع‌ آوری اطلاعات و داده ها

 

در این تحقیق از آنجایی که داده های مورد نیاز برای آزمون فرضیه های تحقیق با مراجعه به صورت‌های مالی و یادداشت های توضیحی و سایر اطلاعات شرکت های پذیرفته شده در سازمان بورس اوراق بهادار (شامل: ترازنامه، سودوزیان، گزارش های بورس، آمار معاملات روزانه سهام، سایت های اینترنتی بورس)، همچنین از نرم افزارهای تدبیر پردازش و بانک اطلاعاتی ره آورد نوین فراهم می شود. به منظور اطمینان از صحت داده های استخراج شده، به طور نمونه داده ها با صورت های مالی شرکت ها تطبیق داده شده است. مبانی نظری و ادبیات تحقیق از طریق کتب، پایان نامه ها و مقالات انگلیسی و فارسی صورت می‌گیرد. همچنین با بهره گرفتن از مفاهیم و تئوری­ های حسابداری (مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای) و مطـالعات کتابخانه ­ای و بررسی صورت‌های مالی، ارتباط عوامل بازار، اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام و عامل نقد شوندگی را با مازاد بازده سهام مورد بررسی و آزمون قرار می‌دهیم تا شواهد لازم جهت پاسخ به پرسش های تحقیق را ارائه نماییم. برای مرتب کردن داده ها از نرم افزار Excel استفاده شده است. همچنین با توجه به توابع موجود در این نرم افزار برخی از متغیرها با بهره گرفتن از این توابع محاسبه شده است. علاوه بر این از نرم افزار آماری E-views، برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شده است.

 

۱-۸ قلمرو تحقیق

 

قلمرو این تحقیق دارای دو بعد به شرح زیر است :

 

الف) قلمرو مکانی: که شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است.

 

ب) قلمرو زمانی: در تحقیق حاضر از اطلاعات ۵ ساله (۱۳۹۰- ۱۳۸۶) استفاده شده است.

 

۱- ۹ جامعه آماری و نمونه گیری

 

در این تحقیق از روش نمونه گیری سیستماتیک استفاده شده است. یعنی شرکت­هایی که دارای شرایط زیر باشند، به عنوان نمونه انتخاب شده و مورد بررسی قرار می­ گیرند و شرکت­هایی که شرایط زیر را نداشته باشند از جمعیت نمونه حذف خواهند شد. برای انتخاب نمونه آماری، محدودیت­های زیر اعمال خواهد شد:

 

۱- شرکت های واجد شرایط برای بررسی نباید در طی دوره مورد بررسی، ارزش دفتری (BE) منفی داشته باشند.

 

۲- تحقیق برای شرکت های غیرمالی انجام می شود؛ لذا شرکت های سرمایه گذاری، بانک ها و هلدینگ از جامعه آماری حذف می‌شوند، زیرا ارزش این شرکت ها تابع تغییرات و ترکیب پرتفوی آن ها است. شرکت های داخل صنعت واسطه گری مالی در بورس دارای پرتفوی همگن نیستند، ‌بنابرین‏ عامل صنعت بر آن ها اثری ندارد.

 

۳- شرکت هایی که طی دوره مورد بررسی زیان ده نباشند. به عبارتی EPS منفی نداشته باشند.

 

۴- آخرین شرط اعمال شده برای تعیین نمونه مورد بررسی، انتخاب شرکت هایی بوده که از اول فروردین ۱۳۸۶ تا پایان اسفند ۱۳۹۰ در هر سال حداقل ۱۰۰ روز معاملاتی داشته باشند.

 

۵- اطلاعات جهت محاسبه متغیرها در دسترس باشد.

 

۶- سال مالی ۲۹ اسفند باشد.

 

با توجه به مراتب فوق، جامعه آماری تحقیق شامل ۷۲ شرکت است. از سوی دیگر همان‌ طور که در بالا ذکر شد، دوره زمانی تحقیق از سال ۱۳۸۶ لغایت ۱۳۹۰ در نظر گرفته شده است. از دلایل انتخاب دوره زمانی مذکور، امکان استخراج صورت‌های مالی و یاداشت های همراه در طول دوره زمانی مورد نظر است که در طول دوره ۵ ساله مذکور، امکان دستیابی به اطلاعات لازم برای محقق محرز گردیده است.

 

۱-۱۰ تعریف واژه ها و اصطلاحات تحقیق

 

بازده^[۷] سهام

 

والدین باید در کنار پیشرفت تحصیلی فرزندان، احساس خلاقیت و نوآوری را نیز در آن ها رشد دهند و در این زمینه تلاش کنند. متاسفانه بیشتر والدین، پیشرفت تحصیلی را فقط در درس خواندن طولانی مدت می دانند ولی این روش غلط، باعث خستگی و کاهش علاقه و بازدهی مناسب می شود. والدین باید با برنامه ریزی دقیق و افزایش اطلاعات و آگاهی های خود، به آموزش و پیشرفت بهتر فرزندان خود کمک کنند. دانش آموزان در کنار درس خواندن، نیاز به تفریح، ورزش، شادی، سرگرمی و بازی دارند و والدین نباید آن ها را از مطالعه کتب غیردرسی، برقراری ارتباط کنترل شده با دوستان و آشنایان و تفریح و بازی منع کنند. حفظ تعادل در همه کارها و برنامه ریزی و دقت نظر، عامل موفقیت و پیشرفت است و نباید با سخت گیری های نابجا باعث دور شدن از هدف اصلی و عدم موفقیت فرزندان خود شد (حاج حسینی، ۱۳۸۲).

 

عوامل مؤثر بر پیشرفت تحصیلی دانش آموزان

 

یکی از عامل های بسیار مهم در تکوین شخصیت نوجوان و جوان، مدرسه می‌باشد. مدرسه بعد از خانواده مهمترین نقش را در فرایند اجتماعی کردن نوجوان به عهده دارد. مدرسه از طریق آموزش مهارت‌های علمی و فنی و فراهم آوردن زمینه همکاری گروهی و مسئولیت پذیری نوجوان و جوان موجبات رشد همه جانبه و متعادل شخصیت آنان را فراهم می‌سازد. گرچه مدارس وقت خود را صرف ایجاد آمادگی در نوجوانان و جوانان به منظور کسب مدارج عالی تحصیل می‌کنند؛ با وجود این بسیاری از نوجوانان بدون دریافت مدارج عالیه مستقیماً به زندگی وارد شده و چون فاقد آمادگی لازم برای ورود به آن می‌باشند. احساس شکست و درماندگی نموده به بهداشت و سلامت روانی آنان آسیب وارد می شود . علاوه بر آن عامل های دیگری نیز وجود دارد که در موفقیت و یا عدم موفقیت دانش آموزان در مدرسه و در نتیجه در زندگی آینده آن ها تاثیر دارد که به ذکر پاره ای از آن ها پرداخته می شود (جلالی و نظری، ۱۳۸۶).

 

● تأکید بر رشد عقلانی

 

در حالی که هدف تعلیم و تربیت تأکید بر رشد عقلی توأم با رشد عاطفی، سازگاری نوجوان و جوان با خود و سایر افراد خانواده اش می‌باشد، مدارس تنها بر جنبه عقلانی تأکید می نمایند و این باعث می شود که جوانان تک بعدی و ناموزون به بار آیند.

 

● جو عاطفی مدرسه

 

جو عاطفی مدرسه نیز در پیشرفت تحصیلی شاگردان تأثیر دارد. تحقیقات نشان داده که دانش آموزان در جوی که فشار روانی کمتری داشته باشد. جوی که در آن راهنمایی شده و احساس امنیت کنند، بیشتر سود می‌برند. دانش آموزان بیشتر از آنکه به عواملی چون امکانات فیزیکی، تعداد کتاب های کتابخانه، اندازه مدرسه و هزینه سرانه توجه نمایند. به عوامل زیر توجه دارند.

 

معلم و جهت گیری آن ها به سمت پیشرفت شاگرد، وجود نظم در دادن تکالیف منزل- اوقاتی که معلم صرف تدریس می‌کند و نه صرف حفظ نظم و انضباط، حساس بودن معلم نسبت به ارائه بازخورد به دانش آموزان در مقابل عملکرد خوب. مطالعه دیدگاه های دانش آموزان گویای این است که برخی خصوصیات معلمین از قبیل همدردی و همفکری- انعطاف پذیر بودن- خوش خلقی- آمادگی برای قبول اظهار نظرها و گوش دادن به پرسش های دانش آموزان و علاقه مند بودن به کار و انضباط و به کارگیری روش تدریس مناسب از ویژگی‌های معلم خوب ‌و کارآمد است .

 

● پیش فرض های معلمان ‌در مورد شاگردان

 

بسیاری از معلمان به هنگام تدریس فرض می‌کنند که دانش آموزان مطالب قبلی را یاد گرفته اند. چنین فرضی در اغلب دانش آموزان صدق نمی کند. زیرا گروهی از آن ها تنها ‌به این دلیل که پیش نیاز های لازم را برای شروع و ادامه درس جدید ندارند آن را یاد نمی گیرند و در نتیجه به خیل عقب ماندگان تحصیلی می پیوندند و باورشان می شود که برای جبران عقب ‌ماندگی‌های خود قادر به هیچ کاری نیستند.

 

● نگرش معلم

 

نگرش معلم بر عملکرد وی تأثیر دارد. پژوهشگران در یک تحقیق یک کلاس عادی را به معلمی واگذار نمودند و به او یادآور شدند که این دانش آموزان از استعدادهای خوبی برخوردارند. در پایان سال عملکرد آن ها نسبت به گروه همسان بهتر شده بود.این بدین معنی است که اگر معلم نگرش مثبتی برکلاس داشته باشد با برخورد های امید بخش بهتر می‌تواند در تعلیم و تربیت آن ها پیشروی نماید (شیبانی و اخوان تفتی، ۱۳۸۸).

 

● عقب ماندگی آموخته شده

 

وقتی نوجوان بر این باور باشد که هیچ کدام از فعالیت‌های وی تغییری در موقعیت ایجاد نمی کند؛ یا اینکه وی به اندازه کافی با هوش نیست؛ و یا اینکه تکالیف تعیین شده برای او دشوار می‌باشد؛ و یا اینکه معلم او را دوست ندارد، در آینده نیز برای خود انتظار شکست دارد و کسانی که شکست را به صورت متوالی تجربه کنند، ممکن است ‌به این باور برسند که شکست آنان در هر فعالیتی حتمی و غیرقابل اجتناب است. چنین افرادی دچار درماندگی آموخته شده می‌شوند. نگرشی که احتمال دارد زمینه‌های شکست بیشتری را برای آنان فراهم آورده و مانع تلاش ایشان برای پیشرفت گردد. در چنین حالتی ضرب المثل شکست، شکست می آورد مصداق پیدا می‌کند.

 

در مقابل هر قدر دانش آموز، بیشتر در امر تحصیل موفق شود و در کلاس درس قدرت و مقبولیت بیشتری به دست آورد، عزت نفس وی نیز افزایش می‌یابد. چنین فردی در موفقیت های جدید تلاش کرده و موفقیت های تازه ای کسب می‌کند که سبب افزایش عزت نفس می شود. اینجا است که ضرب المثل موفقیت، موفقیت می آورد مصداق می‌یابد. پژوهشگران در یک مطالعه تحقیقی، آزمایشی انجام دادند که درآن دو معلم یکی مسایل قابل حل و دیگری غیر قابل حل به دانش آموزان کلاس پنجم ارائه می‌کردند. آن ها دریافتند معلمی که مسائل غیرقابل حل به دانش آموزان ارائه می کرد، هنگامی که مسائل قابل حل را ارائه کرد برخی از دانش آموزان علی رغم اینکه مسائل داده شده قابل حل بودند دیگر آن ها را حل نکردند.

 

● اثرات پیشرفت تحصیلی

 

اهمیت تأثیر پیشرفت تحصیلی در سلامت روانی دانش آموزان به حدی است که برخی از متخصصان آن را حداقل تا نیمه دوم دوره نوجوانی معیار اساسی برای تشخیص عملکرد سالم دانسته اند. به عقیده ایشان نوجوانانی که علی رغم برخورداری از هوشبهر طبیعی، کارکرد رضایت بخشی در مدرسه نداشته باشند، مسائل روانی قابل ملاحظه ای نشان خواهند داد. و پیشرفت تحصیلی را به عنوان شاهدی برای سلامت روانی دانش آموزان ارزیابی نموده اند.

 

ماده ۱۰. سازمان نقشه برداری کشور و سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح مکلفند حسب مورد با رعایت مصالح امنیتی و نظامی در حدی که به آمادگی رزمی نیروهای مسلح آسیب وارد نکند بنا به درخواست سازمان، نقشه‌های مورد نیاز را تهیه و تحویل نمایند.

 

تبصره. سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح مکلف است ‌عکس‌ها و نقشه‌های املاک و اماکن نیروهای مسلح و مناطق مرزی را با هماهنگی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور تهیه نماید. انتشار اطلاعات نظامی و امنیتی در نقشه‌های ثبتی بدون موافقت مراجع ذی ربط ممنوع است.

 

حدنگاری و نحوه صدور اسناد مالکیت حدنگار

 

ماده ۱۱. سازمان مکلف است ظرف مهلت پنج سال پس از لازم الاجراء شدن این قانون کلیه اسناد مالکیت دفترچه‌ای را به اسناد مالکیت حدنگار تبدیل کند. برای این منظور کلیه دارندگان اسناد مالکیت دفترچه‌ای اعم از دستگاه‌ها و اشخاص خصوصی مکلفند در زمان بندی مشخصی که در هر منطقه به وسیله سازمان اعلام می‌شود؛ سند خود را به سازمان ارائه کنند.

 

تبصره. پس از اتمام مهلت پنجساله مذکور ارائه هر گونه خدمات ثبتی به اشخاص منوط به تعویض اسناد مالکیت دفترچه‌ای می‌باشد.

 

ماده ۱۲. چنانچه ملک دارای سند رسمی مالکیت به نام متقاضی باشد و اطلاعات مندرج در درخواست و اسناد پیوست آن، با اطلاعات نظام جامع یکسان بوده و مغایرتی نداشته و درخواست معارضی نیز در مالکیت و یا حدود اربعه یا حقوق متعلق به ملک، از سوی غیر، واصل نشده باشد، سند مالکیت حدنگار برای آن ملک صادر می‌شود.

 

ماده ۱۳. در مواردی که اسناد مالکیت موجود با اطلاعات و نقشه‌های حدنگار مغایرت داشته و این امر ناشی از اشتباهات ثبتی باشد و خللی به حقوق همجواران وارد نکند هیئت نظارت ثبت استان (موضوع ماده ۶ قانون ثبت اسناد و املاک) با رعایت موازین قانونی و با أخذ توضیح از ذی نفع و دستگاه های اجرائی ذی ربط و مجری طرح حدنگار (کاداستر) در شهرستان مربوط، نسبت به موضوع رسیدگی و مبادرت به صدور رأی می‌کند. رأی صادر شده قطعی است.

 

تبصره ۱. در صورتی که مغایرت مذکور در این ماده موجب کاهش حقوق صاحب سند شود و وی اعتراض نداشته باشد مطابق ماده (۱۲) عمل می‌شود.

 

تبصره ۲. در استان‌هایی که ایجاد شعبه یا شعب دیگر از هیئت نظارت ثبت استان ضرورت داشته باشد رئیس سازمان، آن شعبه یا شعب را با همان ترکیب اعضاء و اختیارات تأسیس می‌کند. همچنین در صورت ضرورت با پیشنهاد رئیس سازمان و تصویب رئیس قوه قضائیه شعب یا شعب دیگری از شورای عالی ثبت با همان ترکیب اعضاء و اختیارات ایجاد می‌شود و یکی از مدیران کل مسلط به امور ثبتی با حکم رئیس سازمان جایگزین معاون املاک یا اسناد سازمان در شعب جدید آن شورا می‌گردد.

 

ماده ۱۴. هرگاه بین مالکان مجاور ‌در مورد مساحت، حدود و حقوق املاک مندرج در سند اختلاف باشد، در صورتی که با یکدیگر به صورت رسمی مصالحه کنند، می‌توانند درخواست خود را به اداره ثبت اسناد و املاک محل تسلیم نمایند. اداره مذکور پس از تنظیم صورت مجلس اصلاحی مکلف به ثبت اصلاحات در نظام جامع و صدور اسناد جدید است.

 

تبصره ۱. در مواردی که بین مالکان، محجور یا ورشکسته‌ای باشد تنظیم صورتمجلس اصلاحی، ثبت در نظام جامع و صدور سند جدید منوط به صدور حکم قطعی از دادگاه است.

 

تبصره ۲. در صورتی که ملک ثبت شده در بازداشت یا رهن بوده یا ممنوع المعامله باشد اجرای حکم این ماده منوط به موافقت رسمی ذی نفع است.

 

تبصره ۳. در مواردی که برای ملک، معارضی وجود داشته یا بین مالکان مجاور ‌در مورد مساحت، حدود و حقوق املاک اختلاف باشد و با یکدیگر به توافق نرسند، صدور سند مالکیت حدنگار تا وصول حکم قطعی مرجع صالح، متوقف می‌شود.

 

موارد متفرقه

 

ماده ۱۵. سازمان مکلف است در صورت تقاضا، نقشه‌های حدنگار را در قبال وصول هزینه مطابق تعرفه قانونی به مالک یا قائم مقام وی یا دستگاه های اجرائی ذی ربط ارائه کند.

 

ماده ۱۶. سازمان مکلف است درراستای اجرای وظایف محوله در این قانون اقدام به اصلاح ساختار و جذب نیروی انسانی مورد نیاز در چهارچوب قوانین نماید و کلیه ادارات ثبت را به فناوری نظام جامع مجهز کند.

 

ماده ۱۷. این قانون از تاریخ ۱/ ۱/ ۱۳۹۴ لازم الاجراء است و صددرصد (۱۰۰%) درآمد ناشی از اجرای آن جهت تأمین هزینه های ناشی از اجرای تکالیف مقرر در قانون با ایجاد ردیف خاص به سازمان اختصاص می‌یابد.

 

ماده ۱۸. سازمان موظف است سالانه گزارش عملکرد خود را در اجرای این قانون به مجلس شورای اسلامی ارائه کند.

 

ماده ۱۹. آیین نامه اجرائی این قانون حداکثر ظرف مدت سه ماه پس از لازم الاجراء شدن آن، توسط سازمان و با همکاری وزارت دادگستری تهیه می‌شود و به تصویب رئیس قوه قضائیه می‌رسد.

 

ماده ۲۰. از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون ماده (۱۵۶) قانون ثبت اسناد و املاک مصوب ۱۸/ ۱۰/ ۱۳۵۱ و تبصره‌های آن نسخ می‌شود.

 

فهرست منابع

 

فهرست منابع فارسی

 

فهرست کتب

 

1. 1. تفکریان، محمود، «شناخت دفاتر رسمی»، انتشارات نگاه بینه، تهران، چاپ دوم، ۱۳۸۵٫

 

1. 1. شرح قانون دفاتر اسناد رسمی و کانون سردفتران و دفتریاران (مصوب ۱۳۵۴)، خسرو عباسی‌داکانی، ناشر: میزان، ۱۳۸۸

 

1. 1. مجموعه قوانین و مقررات تجارت الکترونیکی (مصوب ۱۷/۱۰/۸۲)، نشر نوید شیراز، چاپ ۱، ۱۳۹۳

 

1. 1. کلیت قانون ثبت اسناد و املاک کشور، (مصوب ۲۶/۱۰/۱۳۱۰) با اصلاحات و الحاقات بعدی، اصغر حجاریان، انتشارات جهان نو، ۱۳۸۹ .

 

1. 1. کاتوزیان، امیرناصر، اثبات و دلیل اثبات، جلد اول، نشرمیزان، ۱۳۸۴٫

 

1. کی نیا، محمد، «امضای الکترونیک (مبتنی با حقوق فرانسه)»، نشر میزان، چاپ اول، ۱۳۸۸٫

فهرست مقالات

 

1. 1. اسدی، محمد مهدی، «بررسی جایگاه حقوقی ثبت الکترونیکی»، ماهنامه کانون سردفتران و دفتریاران قوه قضائیه، شماره ۱۳۴ و ۱۳۵، ۱۳۹۲٫

 

1. 1. السان، مصطفی، «جایگاه امضای دیجیتالی در ثبت اسناد به شیوه الکترونیکی»، مجله: کانون سردفتران و دفتریاران قوه قضائیه، سال چهل و هفتم، دوره دوم، اسفند ۱۳۸۳ – شماره ۵۵٫

 

1. 1. السان، مصطفی و دوان یامچی، امین، «ماهیت رایانه‌ای و جنبه‌های حقوقی امضای دیجیتالی»، مجله دیدگاه‌های حقوقی قضایی، شماره ۳۰ و ۳۱، زمستان ۱۳۸۲ و بهار ۱۳۸۳٫

 

1. 1. بابازاده، اکبر، بررسی تطبیقی امضا الکترونیکی مطمئن در حقوق ایران و کشورهای اروپایی، پایان‌نامه دفاع شده دانشگاه تبریز دانشکده حقوق، ۱۳۹۱

 

1. 1. ترابی، مهرنوش و زمانی، کرشنا، «بررسی اعتماد و امنیت در تجارت الکترونیک و ریسک‌ها و تهدیدهای موجود در آن»، همایش ملی مهندسی کامپیوتر و توسعه پایدار با محوریت شبکه های کامپیوتری، مدل سازی و امنیت سیستم‌ها، ۱۳۹۲٫

 

1. 1. جعفری لنگرودی، دکتر محمد جعفر، «مجموعه محشاء قانون مدنی»، کتابخانه گنج دانش، چاپ دوم، ۱۳۸۲٫

 

1. 1. رضایی، روح الله، اعتبار اسناد الکترونیک، مجله نشریه حقوقی گواه، شماره ۶، ۱۳۹۱، ص ۲۹٫

 

1. 1. زارعی، محمد حسن و هوشیاران، حامد، «مبانی حقوقی تجارت الکترونیکی»، نشریه راهبرد، شماره پنجاه، سال هجدهم، بهار ۱۳۸۸٫

 

 

نوعی از ربا که معمولاً از آن تحت عنوان ربای معاملی یاد می‏ شود این است که کالای معینی به فرد نیازمند به آن کالا داده می‏ شود، با این شرط که در هنگام استرداد مقدار بیشتری از همان کالا را مسترد نماید. به عبارت ساده‏تر، در اسلام غیر از ربای قرض که به شدت حرام شده، نوعی معامله هم حرام شده و اسم آن نیز ربا گذاشته شده است که به آن ربای معاملی گویند و آن، این است که جنسی به مثل خودش؛ ولی با زیاده خرید و فروش کنند (مطهری، ۱۳۷۷).

 

باید چنین گفت که رباخواری در عصر جاهلیت یعنی پیش از ظهور اسلام و نیز در زمان ظهور اسلام بسیار رایج بوده است و از این طریق ظلم فراوانی نسبت به طبقه‏ ضعیف و توده‏ی مردم وارد می‏شده است و به نظر می­رسد که غرض اصلی از تحریم ربا نیز جلوگیری از همین ظلم و حمایت از مظلومین بوده است. در قرآن کریم آیات متعددی درباره ربا وجود دارد و به صراحت اعلام شده است:

 

«الَّذِینَ یَأْکُلُونَ الرِّبَا لاَ یَقُومُونَ إِلاَّ کَمَا یَقُومُ الَّذِی یَتَخَبَّطُهُ الشَّیْطَانُ مِنَ الْمَسِّ ذَلِکَ بِأَنَّهُمْ قَالُواْ إِنَّمَا الْبَیْعُ مِثْلُ الرِّبَا وَأَحَلَّ اللّهُ الْبَیْعَ وَحَرَّمَ الرِّبَا فَمَن جَاءهُ مَوْعِظَهٌ مِّن رَّبِّهِ فَانتَهَیَ فَلَهُ مَا سَلَفَ وَأَمْرُهُ إِلَی اللّهِ وَمَنْ عَادَ فَأُوْلَـئِکَ أَصْحَابُ النَّارِ هُمْ فِیهَا خَالِدُون».

 

«کسانی که ربا می­خورند به پا نمی­خیزند؛ مگر مانند به پا خاستن کسی که شیطان بر اثر تماس، عقل او را آشفته ‌کرده‌است، این بدان سبب است که آنان گفتند: جز این نیست که داد و ستد مانند رباست و خدا، داد و ستد را احلال و ربا را حرام ‌کرده‌است، پس هرکس اندرزی از پروردگارش به او برسد و(از ربا) دست بردارد و آنچه گذشته است، برای او خواهد بود و امر او با خدا است و کسانی که (به ربا) بازگردند، آنان اهل آتش­اند و در آن جاودان خواهند بود» (قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۲۷۵).

 

با آیه مبارکه فوق هیچ تردیدی در حرمت ربا باقی نمی­ماند. علاوه بر این شارع مقدس جدا از بحث حرام دانستن ربا، مرتکب عمل رباخواری را در جایگاه محارب با خدا و رسول خدا قرار داده است: «فَإِن لَّمْ تَفْعَلُواْ فَأْذَنُواْ بِحَرْبٍ مِّنَ اللّهِ وَرَسُولِهِ وَإِن تُبْتُمْ فَلَکُمْ رُؤُوسُ أَمْوَالِکُمْ لاَ تَظْلِمُونَ وَلاَ تُظْلَمُون».

 

«پس اگر نکردید، بدانید که پیکاری از جانب خدا و رسول او (بر ضد شما) برپاست و اگر توبه کردید، اصل سرمایه ­های شما، مال شما است، نه ظلم می­کنید و نه ظلم می­بینید». (قرآن کریم، سوره بقره، آیه ۲۷۹).

 

۴-۱-۱-۲- بند دوم) دلایل گرایش به ربا

 

باید چنین گفت که در سیستم اقتصادی ربوی سود سرمایه از ابتدا مشخص شده است و سرمایه­داری که سرمایه خود را در جریان فعالیت­های اقتصادی به­کار می­ اندازد هیچ­گونه خطر احتمالی را نمی­پذیرد و در هر شرایطی سود خود را دریافت می­ کند، یعنی اینکه در هر صورت به ثروت سرمایه­دار افزوده می­ شود و سرمایه­داران در نظام ربوی حاضر به پذیرش ریسک نیستند. به علت دریافت بهره سرمایه­ گذار عملاً کاری ‌به این ندارد که سرمایه­اش را در چه مسیری به کار می­اندازند. به عبارت دیگر، به سود یا زیان طرف مقابل، کاری ندارد، زیرا در سررسید معین، اصل و فرع (بهره) وام را دریافت می­ کند؛ در حالی که در نظام مشارکتی یا به عبارت دیگر بدون ربا، سود بردن عامل و سرمایه­دار به صورت یک احتمال است و حتی ممکن است نه تنها سود؛ بلکه زیان کنند لیکن باید گفت که از آنجا که اساس نظام غیر ربوی، مشارکت در سود و زیان است سرمایه­دار کاملاً مراقب است که عامل، سرمایه را در جایی به کار نیندازد که احتمال ضرر وجود دارد.

 

در نظام سرمایه­داری و در سیستم اقتصادی ربوی هرگاه تولیدکنندگان انتظار بهبود اوضاع اقتصادی و در نتیجه سود بیشتر را داشته باشند، اقدام به سرمایه ­گذاری ‌می‌کنند. ازسوی دیگر، اگر انتظار رکود اقتصادی را داشته باشند با خودداری ازسرمایه­گذاری موجب رکود بیشتر می­شوند و مجموع این تغییرات و نوسانات منجر به عدم تعادل و بی­ثباتی اقتصادی می­گردد.

 

‌در مورد علل موجهه پرداخت بهره یا همان سود در نظام سرمایه­داری و ربوی، اقتصاددانان تعاریف و نظریات زیادی مطرح کرده ­اند که چند نمونه آن چنین ‌می‌باشد:

 

الف- نظریه‏ی هزینه‏ی فرصت

 

‌بر اساس این نظریه، بهره‏ یا سود ربوی، هزینه‏ای است که افراد با پرداخت آن، فرصت و امکان استفاده از منابع و سرمایه دیگران را پیدا می‏ کنند.

 

ب- نظریه‏ی قیمت

 

‌بر اساس این نظریه، پول نیز کالایی است مانند دیگر کالاهای اقتصادی و برای خود در بازار قیمتی دارد و این قیمت همان بهره‏ای است که وام­گیرنده به دارنده‏ی پول پرداخت می ‏کند تا امکان استفاده از آن را به دست آورد.

 

ج- نظریه‏ی ترجیح زمانی

 

‌بر اساس این نظریه، افراد همواره مصرف فعلی را به مصرف آتی ترجیح می ‏دهند. ‌بنابرین‏ برای آنکه کسی استفاده‏ امروز خود را به دیگری واگذار کند، استحقاق پاداشی را دارد که درخصوص پول به آن بهره اطلاق می‏ شود. به عبارت دیگر، بهره، درآمدی است که فرد به ازای به تعویق انداختن استفاده از منابع خود دریافت می‏دارد.

 

۴-۱-۲- گفتار دوم: چگونگی رفع شبهه ربا از عقد مزارعه در سیستم بانکی ایران

 

از آنجایی که، سیستم اقتصادی ربوی و نظام بانکداری سنتی و همراه با بهره، می ­تواند موجب بروز بی­ عدالتی و نابسامانی اقتصادی گردد. اندیشمندان اسلامی برای رشد تولید و افزایش فعالیت­های اقتصادی و برقراری عدالت اقتصادی و تحقق رفاه عمومی، احکام و راه­کارهایی ارائه کردند. یکی از این راه­کارها، حذف بهره از سیستم بانکی و ایجاد نظام بانکداری جدیدی بود که مبنای آن­را باید قوانین اسلامی، نظریات اقتصادانان و علمای اسلام تشکیل می­داد و اساس آن نیز می­بایست متکی بر ممنوعیت اخذ ربا باشد و راه­کار دیگر، استفاده از عقود و قراردادهای اسلامی قابل تطبیق با نظام بانکداری غیر ربوی بود که عقد مزارعه نیز جزو همین عقود قرار می­گرفت.

 

پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۵۷ و متعاقب آن، تغییر نظام سیاسی کشور به جمهوری اسلامی، تدوین قانون اساسی و تشکیل نهادهای مختلف، یکی از ضرورت‏هایی که به فوریت در دستور کار نظام اسلامی قرار گرفت، تغییر تدریجی سیستم بانکداری کشور به بانکداری بدون ربا بود که طی یک پروسه‏ی هشت مرحله‏ای و با ملی کردن بانک‏ها توسط شورای انقلاب در خرداد ۱۳۵۸ شروع و با تصویب قانون بانکداری بدون ربا در سال ۶۳ و اصلاح آن در سال ۶۹، انجام گرفت(میرجلیلی، ۱۳۷۲). در ماده‏ی ۱ همین قانون اهداف نظام بانکی به شرح زیر بر شمرده شده است:

 

۱) استقرار نظام پولی و اعتباری بر مبنای حق و عدل (با ضوابط اسلامی) به منظور تنظیم گردش صحیح پول و اعتبار، در جهت سلامت و رشد اقتصاد کشور.

 

۲) فعالیت در جهت تحقق اهداف و سیاست‏ها و برنامه های دولت جمهوری اسلامی با ابزارهای پولی واعتباری

 

زمینه و بستر برانگیزاننده هیجان‌های منفی

 

تمرکز

 

بر هیجانات منفی

 

اجتناب از فعال شدن بیشتر هیجانات منفی

 

تفسیر و برداشت منفی از تجربه بر تمرکز روی این هیجانات منفی

 

تجربه هیجان‌هابه صورت عادی (طبیعی)

 

هیجانات منفی:

 

پذیرش به شیوه سازگار

 

بیان به شیوه سازگار

 

اصلاح و تغییر رفتار به شیوه سازگار

 

دست زدن به مکانیسم سرکوب سازی هیجانات منفی:

 

سوء مصرف مواد، انکار و

 

رفتارهای اعتیادگونه

 

مزمن شدن و کاهش تسلط و کنترل بر تنظیم هیجانات

 

نشخوار ذهنی،نگرانی، ملامت کردن خود و دیگران

 

تبدیل اجتناب از موقعیت‌های برانگیزاننده طرح‌واره هیجانی به عنوان سبک (صفت) روان‌شناختی مزمن

 

(تداوم طرح‌واره‌های ناسازگار اولیه)

 

 

 

درگیر شدن با مشکلات هیجانی

 

شکل۲-۱ مدل در هم تنیدگی طرح‌واره‌های ناسازگاراولیه در تولید هیجانات منفی (لیهی، ۲۰۱۱)

 

افراد ممکن است هیجان‌های خود را غیرقابل‌ درک، کنترل ناپذیر، بی‌ارزش، شرم‌آور و پایان‌ناپذیر تلقّی کنند. آن‌ ها ممکن است معتقد باشند که نمی‌توانند احساسات خود را بپذیرند و بیان کنند و اگر هیجانات خود را ابراز دارند، دیگران آن‌ ها را تأیید نمی‌کنند. آن‌ ها ممکن است به اندیشناکی دربارۀ احساسات ناگوار خود بپردازند یا با پای چوبین و البتّه بی‌تمکین منطق و استدلال به جنگ با هیجان‌ها برخیزند و یا این‌که دیدگاهی ساده‌بینانه نسبت به هیجان‌ها اتخاذ کنند. برخی از افراد نیز ممکن است هیچ گونه احساسی را تجربه نکنند. برخی از افراد نیز ممکن است دیگران را به دلیل داشتن چنین احساس‌هایی، سرزنش کنند. این طرح‌واره‌های هیجانی منفی در پردازش هیجانی یا نظم‌بخشی به هیجان‌ها مشکل ایجاد می‌کنند. افرادی که چنین طرح‌واره‌هایی در ذهنشان نقش بسته باشد ‌به این زودی‌ها نمی‌توانند گریبان خود را از شر ناراحتی‌های هیجانی خلاص کنند(شناخت درمانی، جودیت بک).

 

شکل ۱ نشان می‌دهد که افراد ممکن است با سه شیوه نسبتاً متفاوت به هیجان ناخوشایند اولیه، واکنش نشان دهند. ممکن است، فردی در ابتدای امر به هیجان خود (مثل ناراحتی) توجّه کند، امّا بتواند آن را عادی جلوه دهد. چنین فردی هیجان خود را ابراز می‌کند و داشتن هیجان را حقّ طبیعی خودش می‌داند، ‌بنابرین‏ کمتر درگیر اندیشناکی می‌شود. فرد دیگری ممکن است، اجتناب هیجانی و شناختی اختیار کند. در نتیجه ممکن است دچار مشروب نوشی، پرخوری یا حالت‌های گذرای تجزیه‌ای شود. با اتخاذ این راهکارها، باور فرد (“هیجان‌ها منفی غیرقابل تحمّل و کنترل ناپذیر هستند”)، بیشتر تقویت می‌شود. این باور یا طرح‌واره در ایجاد اندیشناکی و نگرانی نقش بسزایی دارد. دیدگاه نفر سوّم این است که هیجان‌هایش غیرقابل‌درک و شرم‌آور هستند و به هیجان‌های هیچ‌کس دیگری شباهت ندارند. چنین فردی دیدگاه ساده‌بینانه‌ای دربارۀ هیجان‌ها دارد. تفسیرهای منفی چنین فردی از هیجان‌هایش، او را درگیر اندیشناکی و نگرانی می‌کند(همان منبع).

 

مقیاس LESS که پیش‌ازاین ذکر کردیم، یک مقیاس ۵۰ سؤالی خود گزارش دهی است که به ما اجازه می‌دهد تا طرح‌واره‌های هیجانی را در ۱۴ جنبه بسنجیم: تأیید، قابل درک بودن، احساس گناه، دیدگاه ساده‌انگارانه درباره دیگران، ارزش‌های بالا، کنترل، عقلانی، کرختی، طول مدت، توافق عمومی، پذیرش احساس‌ها، نشخوار ذهنی، ابراز و سرزن. شاخص‌های فردی در فرم‌های مشخصی ثبت می‌شود و هر بعد به وسیله یک تعدادی از شاخص‌ها روی آن خرده مقیاس یا بعد بخصوص وزن گذاری شده است.

 

۲-۱۰برنامه کاهش استرس مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی(MBSR)

 

در ابتدا درمان‌های مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی توضیح داده می‌شود که به صورت زیر در ادامه خواهند آمد:

 

جدول۲-۷

 

ترتیب مطالب ذکر شده در بخش۲-۱۰

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱۰-۲درمان‌های مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی ۲-۹-۱-۱ رفتار درمانی دیالکتیکی(DBT) ۲-۹-۱-۲ درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد ۲-۱۰-۱-۲-۱ مبانی نظری ACT

 

۲-۱۰-۱-۲-۲ الگوی ACT

۲-۹-۱-۳ شناخت درمانی مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی(MBCT) ۲-۹-۱-۳-۱تفاوت‌های شناخت درمانی مبتنی‌بر حضور ذهن با درمان شناختی

 

۲-۹-۱-۳-۲مقایسه درمان فراشناختی و MBCT

۲-۹-۱-۴MBSR ۲-۹-۱-۴-۱تعریف و ریشه‌های ذهن‌آگاهی

 

۲-۹-۱-۴-۲آموزش حضور ذهن و تغییر حالت‌های ذهنی

 

۲-۹-۱-۴-۳دلالت‌های بالینی حضور ذهن

 

۲-۹-۱-۴-۴ تفاوت حضور ذهن و مراقبه متعالی

 

۲-۹-۱-۴-۵ مکانیسم‌های زیربنایی تاثیرات تمرین حضور ذهن

 

• • ۲-۹-۱-۴-۵-۱ مکانیم‌های روانشناختی

 

• ۲-۹-۱-۴-۵-۲ مکانیسم‌های عصب‌شناختی و نوروفیزیولوژی

۲-۹-۱-۵ تقویت رابطه مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی(MBRE) ۲-۹-۱-۶پیشگیری از بازگشت مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی ۲-۹-۱-۷ غذا خوردن مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی

۲-۹-۱ درمان‌های مبتنی‌بر ذهن‌آگاهی

 

۲-۹-۱-۱ رفتار درمانی دیالکتیکی(DBT)

 

مارشال لیهان^[۱۸۰] بنیان‌گذار رفتاردرمانی دیالکتیکی(b1999، a1993) است. این شیوه درمانی برای افرادی که قصد کنترل هیجان‌های آشفته‌ساز^[۱۸۱] را دارند، بسیار مؤثر و اثربخش است. بر طبق پژوهش‌های انجام شده، این درمان به تقویت توانمندی افراد جهت برخورد درست با ناراحتی، بدون از دست دادن کنترل خود می‌پردازد.

 

رفتاردرمانی دیالکتیک، چهار دسته مهارت‌های بنیادین دارد: ۱-مهارت‌های تحمل آشفتگی ۲-مهارت‌های توجه‌آگاهی ۳-مهارت‌های نظم‌بخشی هیجانی ۴-مهارت‌های ارتباط مؤثر(کتاب تکنیک‌های رفتاردرمانی دیالکتیکی، حمیدپور).

 

اگرچه مراقبه ذهن‌آگاهی یک آموزش جامع مثل MBSR و MBCT نمی‌باشد، اما رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) شامل تکنیک‌های ذهن‌آگاهی به عنوان یکی از ۴ استراتژی اصلی می‌باشد که به فرد کمک ‌می‌کنند تا شخصیت خود را شناسایی کند. در DBT، بیماران از ذهن‌آگاهی برای کنترل، توصیف و شناسایی تجربیات عاطفی خود و اقدامات لازم برای کمک به آن‌ ها برای انتخاب پاسخ­های بهتر استفاده ‌می‌کنند. این رویکرد روی کمک به بیماران برای اتخاذ دیدگاه­ های متضاد آگاهانه از طریق یکپارچه­سازی دیالکتیکی متمرکز است(کتاب زوج درمانی بر اساس ذهن‌آگاهی).

 

۲-۹-۱-۲ درمان مبتنی‌بر پذیرش و تعهد(ACT)